Samenwerken in de eerste lijn, hoe leer je dat? Een vacature voor een AKO/geneeskunde-student
Achtergrond
In de huisartsenzorg neemt de complexiteit van de zorgvraag almaar toe. Dit heeft te maken met ouderen die steeds langer thuis wonen, patiënten met complexe problemen en zorg die verschuift van tweede naar eerste lijn [1, 2]. Het belang van een goede samenwerking tussen professionals in de eerste lijn hoef je dus aan een huisarts niet uit te leggen. Het belang van ‘gezamenlijk’ is inmiddels zelfs vastgelegd in de huisartsgeneeskundige kernwaarden [3].
De praktijk van samenwerken is echter uitdagend. Zo is het niet voldoende als alle zorgprofessionals naast elkaar goede zorg bieden aan een patiënt [4]. In complexe gevallen is een interprofessionele aanpak nodig, oftewel: de zorgverlening goed op elkaar afstemmen op basis van een gezamenlijk zorgplan [4, 5]. Om tot een gezamenlijk zorgplan te komen, is inmiddels in veel praktijken al wel een multidisciplinair overleg (MDO) ingevoerd. Onderzoek laat echter zien dat er vaak onduidelijkheid is over ieders rol, een gebrek aan structuur of dat de groep te maken heeft met dominantie van één teamlid [6, 7]. Bovendien overschatten professionals hun samenwerkingscompetenties [7].
Dit biedt kansen voor verbetering, mede ingegeven en bevestigd door huisartsen en huisartsen in opleiding. Zij geven aan dat ze zich vaak nog niet competent voelen om interprofessioneel te werken en hun specifieke rol in de samenwerking te vervullen [6, 8].
Juist het werkplekleren biedt een ideale mogelijkheid om de competentie interprofessioneel samenwerken te ontwikkelen. De huisartsopleidingen in Maastricht, Nijmegen en Groningen hebben daarom gekozen om gezamenlijk een toolbox te ontwerpen en een terugkomdagprogramma te ontwikkelen waarmee de competentie ‘interprofessioneel samenwerken’ expliciet op de agenda komt in de opleiding tot huisarts.
Het onderzoek
In dit onderzoeksproject “Interprofessioneel samenwerken, hoe leer je dat?” staan de volgende doelen centraal
- Ontwikkeling van een competentie-framework voor Interprofessioneel Samenwerken door de huisarts (inmiddels afgerond)
- Het inventariseren van de mogelijke leerbehoeften en -kansen van huisartsen in opleiding, huisarts opleiders en betrokken zorgprofessionals in het aanleren van interprofessioneel samenwerken aan de AIOS-huisartsgeneeskunde (2022).
- Ontwikkeling van praktische handvatten (toolbox) en terugkomdagprogramma voor de AIOS, huisartsopleiders en zorgprofessionals om tijdens werkplekleren vorm te geven aan de ontwikkeling van de interprofessionele samenwerkingscompetenties (2022-2023).
- Inventariseren in welke mate de interprofessionele competenties al in bod komen en welke nog meer aandacht verdienen door analyse van portfolio’s van huisartsen in opleiding (2022-2023)
- Het inventariseren van de gebruikerservaring van de toolbox en terugkomdagprogramma van AIOS, huisartsopleider, huisarts facultaire begeleiders en zorgprofessionals met als doel het bijsturen en optimaliseren van de toolbox en het terugkomdagprogramma (2023-2024).
- Het evalueren van het effect van de toolbox en terugkomdagprogramma op de ontwikkeling van interprofessionele samenwerkingscompetenties (2024-2025)
De werkzaamheden
De onderzoeksvraag van het onderzoekstraject, waar deze WESP-stage onderdeel van is, is: “Hoe kunnen huisartsen in opleiding ondersteund worden in het leren en ontwikkelen van interprofessionele eerstelijns samenwerkingscompetenties?”. In overleg met de student zal worden besloten welke deelvraag beantwoord zal worden in de WESP. Dit hangt onder meer af van de fase waarin het onderzoekstraject zich bevindt ten tijde van de WESP.
Voorbeelden van onderzoeksvragen zijn: Op welke manier leren huisartsen in opleiding interprofessionele samenwerkingscompetenties tijdens het werkplekleren op dit moment? Hoe kijken pas gestarte huisartsen hierop terug? In hoeverre willen/kunnen eerstelijns zorgprofessionals betrokken worden bij het werkplekleren van huisartsen in opleiding? In hoeverre is het ontwikkelde competentieprofiel voor huisartsen toepasbaar op specialismen in de tweede lijn?
De methodologie van het gehele onderzoekstraject is Design-Based Research, waarbij theorie en onderzoek wordt gebruikt om te komen tot concrete ondersteunende tools voor de opleidingspraktijk, aanbevelingen voor het ontwerpen van nieuwe tools in de toekomst, en aanpassing van wetenschappelijke theorieën ten aanzien van leren interprofessioneel samenwerken.
Er wordt gekozen voor wetenschappelijke (kwalitatieve) onderzoeksmethoden die de deelvragen in nauwe samenwerking met de praktijk onderzoeken [10]. Onderzoeksmethoden zijn bijvoorbeeld observaties, focusgroepen of interviews. Het gebruik van vernieuwende onderzoeksmethoden wordt aangemoedigd. In de portfolio analyse en in de laatste fase van het onderzoek (evaluatie) zijn ook kwantitatieve analyses mogelijk.
Deadline
In overleg, afhankelijk van de fase van het onderzoek en wenselijke stageperiodes.
Contact
Wesley Giorgi, MD, PhD-candidate, A-KO alumnus
wesley.giorgi@maastrichtuniversity.nl
Inschrijven o.a. via stageaanbod FHML
https://fhmlweb.unimaas.nl/Stage/Student/Default.aspx